Z-Index คืออะไร?

Z-Index ใน CSS คือคุณสมบัติที่ใช้กำหนดลำดับการซ้อนขององค์ประกอบในหน้าเว็บ โดยองค์ประกอบที่มีค่า Z-Index สูงกว่าจะถูกแสดงทับองค์ประกอบที่มีค่า Z-Index ต่ำกว่า Tailwind CSS ทำให้การจัดการ Z-Index เป็นเรื่องง่ายด้วย Utility Classes ที่กำหนดไว้ล่วงหน้า

1. การใช้งาน Z-Index พื้นฐานใน Tailwind CSS

Tailwind CSS มีคลาส Z-Index ที่ใช้งานง่ายและครอบคลุมสถานการณ์ทั่วไป เช่น:

• z-0: Z-Index ค่าเริ่มต้น (0)
• z-10, z-20, z-30: กำหนดลำดับที่สูงขึ้น
• z-auto: ให้เบราว์เซอร์ตัดสินใจลำดับการซ้อนเอง

ตัวอย่าง:

<div class="relative z-10 bg-blue-500 text-white p-4">
  องค์ประกอบที่มี Z-Index สูงกว่า
</div>
<div class="relative z-0 bg-gray-500 text-white p-4">
  องค์ประกอบที่มี Z-Index ต่ำกว่า
</div>

ในตัวอย่างนี้:

• z-10: องค์ประกอบสีน้ำเงินจะแสดงเหนือองค์ประกอบสีเทา
• z-0: องค์ประกอบสีเทาจะอยู่ด้านล่าง

2. การใช้ Z-Index ร่วมกับ Positioning

Z-Index จะทำงานเมื่อองค์ประกอบมี Position ที่แตกต่างจากค่าเริ่มต้น (static) เช่น relative, absolute, หรือ fixed

ตัวอย่าง:

<div class="relative z-10 bg-green-500 text-white p-4">
  องค์ประกอบที่อยู่ด้านบน
</div>
<div class="absolute z-0 bg-red-500 text-white p-4 top-4 left-4">
  องค์ประกอบที่อยู่ด้านล่าง
</div>

ในตัวอย่างนี้:

• องค์ประกอบสีแดงมีตำแหน่ง absolute แต่ Z-Index ต่ำกว่า จึงถูกซ้อนด้านล่าง

3. การจัดการลำดับใน Layout ซับซ้อน

ใน Layout ที่มีองค์ประกอบหลายชั้น การควบคุมลำดับการแสดงผลเป็นสิ่งสำคัญ Tailwind CSS ช่วยให้การกำหนดลำดับซับซ้อนง่ายขึ้น

ตัวอย่าง: Modal และ Overlay

<div class="fixed inset-0 bg-black bg-opacity-50 z-20"></div>
<div class="fixed inset-0 flex items-center justify-center z-30">
  <div class="bg-white p-6 rounded shadow-lg">
    นี่คือ Modal
  </div>
</div>

ในตัวอย่างนี้:

• z-20: ใช้กับพื้นหลัง Overlay
• z-30: ใช้กับ Modal เพื่อให้แสดงอยู่ด้านบนสุด

4. การใช้ Z-Index ร่วมกับ Hover และ Focus

คุณสามารถเปลี่ยนค่า Z-Index ขององค์ประกอบเมื่ออยู่ในสถานะ Hover หรือ Focus ได้:

ตัวอย่าง:

<div class="relative bg-gray-200 p-4 hover:z-10 focus:z-20">
  องค์ประกอบที่เปลี่ยน Z-Index เมื่อ Hover หรือ Focus
</div>

• hover:z-10: Z-Index จะเพิ่มขึ้นเมื่อ Hover
• focus:z-20: Z-Index จะสูงขึ้นอีกเมื่อ Focus

5. การใช้งาน Z-Index แบบกำหนดเอง

หากค่า Z-Index ที่มีใน Tailwind CSS ไม่เพียงพอ คุณสามารถเพิ่มค่าเองได้ใน tailwind.config.js:

ตัวอย่าง:

module.exports = {
  theme: {
    extend: {
      zIndex: {
        '100': '100',
        '200': '200',
      },
    },
  },
};

การใช้งานใน HTML:

<div class="relative z-100 bg-blue-500 p-4">
  องค์ประกอบที่มี Z-Index 100
</div>

6. ตัวอย่างการจัดลำดับในโปรเจกต์จริง

ตัวอย่าง: Header แบบ Fixed ที่อยู่ด้านบน

<header class="fixed top-0 left-0 w-full bg-blue-500 text-white p-4 z-50">
  นี่คือ Header ที่อยู่ด้านบนสุด
</header>
<main class="mt-16 p-4">
  เนื้อหาของหน้าเว็บ
</main>

ในตัวอย่างนี้:

• z-50: ทำให้ Header อยู่ด้านบนสุดของหน้าเว็บ

ตัวอย่าง: Tooltip

<div class="relative">
  <button class="bg-gray-500 text-white px-4 py-2 rounded">
    ชี้เมาส์เพื่อดู Tooltip
  </button>
  <div class="absolute top-0 left-full ml-2 bg-black text-white text-sm px-2 py-1 rounded z-10">
    Tooltip
  </div>
</div>

ในตัวอย่างนี้:

• z-10: ทำให้ Tooltip แสดงอยู่เหนือปุ่ม

7. เคล็ดลับการใช้งาน Z-Index อย่างมีประสิทธิภาพ

• ใช้ค่า Z-Index ให้น้อยที่สุดเพื่อหลีกเลี่ยงความซับซ้อน
• วางแผนลำดับการซ้อนขององค์ประกอบตั้งแต่แรกเพื่อให้โค้ดอ่านง่าย
• ใช้ค่า Z-Index สูงเฉพาะในกรณีที่จำเป็น เช่น Modal หรือ Popup

สรุป

การจัดการ Z-Index ใน Tailwind CSS ช่วยให้คุณควบคุมลำดับการซ้อนขององค์ประกอบได้ง่ายและสะดวก ด้วย Utility Classes ที่พร้อมใช้งานและความสามารถในการปรับแต่งค่า Z-Index เอง คุณสามารถสร้าง Layout ที่ซับซ้อนและสวยงามได้อย่างมืออาชีพ ในบทถัดไป เราจะพูดถึง Dark Mode และการออกแบบเว็บไซต์ที่รองรับโหมดมืด เพื่อยกระดับประสบการณ์การใช้งานของผู้ใช้!