1. ตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ (Arithmetic Operators)
ตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ใน PHP ใช้สำหรับการคำนวณทางคณิตศาสตร์ ซึ่งประกอบไปด้วยการบวก ลบ คูณ หาร และการหาเศษ เหมาะสำหรับการคำนวณค่าในโปรแกรมที่ต้องใช้คณิตศาสตร์พื้นฐาน
ตัวดำเนินการหลักที่ใช้ใน PHP ได้แก่:
ตัวดำเนินการ | ชื่อ | ตัวอย่าง | คำอธิบาย |
---|---|---|---|
+ | การบวก | x + y | ผลลัพธ์คือผลรวมของ x และ y |
- | การลบ | x - y | ผลลัพธ์คือผลต่างระหว่าง x และ y |
* | การคูณ | x * y | ผลลัพธ์คือผลคูณของ x และ y |
/ | การหาร | x / y | ผลลัพธ์คือผลหารของ x และ y |
% | การหาเศษ | x % y | ผลลัพธ์คือเศษที่เหลือจากการหาร |
ตัวอย่างการใช้งานตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์
<?php
$x = 10;
$y = 3;
echo "การบวก: " . ($x + $y) . "<br>"; // ผลลัพธ์: 13
echo "การลบ: " . ($x - $y) . "<br>"; // ผลลัพธ์: 7
echo "การคูณ: " . ($x * $y) . "<br>"; // ผลลัพธ์: 30
echo "การหาร: " . ($x / $y) . "<br>"; // ผลลัพธ์: 3.3333
echo "การหาเศษ: " . ($x % $y) . "<br>";// ผลลัพธ์: 1
?>
2. ตัวดำเนินการเพิ่มและลดค่า (Increment and Decrement Operators)
PHP มีตัวดำเนินการเพิ่มค่าและลดค่าที่ใช้ในการเพิ่มหรือลดค่าตัวแปรทีละ 1 ซึ่งมีรูปแบบดังนี้:
ตัวดำเนินการ | ชื่อ | คำอธิบาย |
---|---|---|
++$x | เพิ่มค่าก่อนใช้งาน | เพิ่มค่า x ก่อนนำไปใช้ในคำสั่ง |
$x++ | เพิ่มค่าหลังใช้งาน | ใช้ค่า x ก่อนแล้วจึงเพิ่มค่า 1 |
--$x | ลดค่าก่อนใช้งาน | ลดค่า x ก่อนนำไปใช้ในคำสั่ง |
$x-- | ลดค่าหลังใช้งาน | ใช้ค่า x ก่อนแล้วจึงลดค่า 1 |
ตัวอย่างการใช้ตัวดำเนินการเพิ่มและลดค่า
<?php
$x = 5;
echo "++x: " . ++$x . "<br>"; // เพิ่มค่าแล้วแสดงผลทันที: 6
echo "x++: " . $x++ . "<br>"; // แสดงผลก่อนแล้วเพิ่มค่า: 6 (x = 7 หลังคำสั่งนี้)
echo "x หลังจากเพิ่มค่า: " . $x . "<br>"; // ผลลัพธ์: 7
?>
3. ตัวดำเนินการเปรียบเทียบ (Comparison Operators)
ตัวดำเนินการเปรียบเทียบใน PHP ใช้เพื่อเปรียบเทียบค่าระหว่างตัวแปรหรือค่าคงที่ โดยจะคืนค่ากลับเป็น true
หรือ false
ซึ่งใช้ในเงื่อนไขการตัดสินใจและการควบคุมการทำงานในโปรแกรม
ตัวดำเนินการ | ชื่อ | ตัวอย่าง | คำอธิบาย |
---|---|---|---|
== | เท่ากับ | $x == $y | คืนค่า true หาก x เท่ากับ y |
=== | เท่ากับและชนิดเดียวกัน | $x === $y | คืนค่า true หาก x เท่ากับ y และมีชนิดเดียวกัน |
!= | ไม่เท่ากับ | $x != $y | คืนค่า true หาก x ไม่เท่ากับ y |
<> | ไม่เท่ากับ | $x <> $y | คืนค่า true หาก x ไม่เท่ากับ y |
!== | ไม่เท่ากับและชนิดต่างกัน | $x !== $y | คืนค่า true หาก x ไม่เท่ากับ y หรือมีชนิดต่างกัน |
> | มากกว่า | $x > $y | คืนค่า true หาก x มากกว่า y |
< | น้อยกว่า | $x < $y | คืนค่า true หาก x น้อยกว่า y |
>= | มากกว่าหรือเท่ากับ | $x >= $y | คืนค่า true หาก x มากกว่าหรือเท่ากับ y |
<= | น้อยกว่าหรือเท่ากับ | $x <= $y | คืนค่า true หาก x น้อยกว่าหรือเท่ากับ y |
ตัวอย่างการใช้งานตัวดำเนินการเปรียบเทียบ
<?php
$a = 10;
$b = 20;
echo "a == b: " . ($a == $b) . "<br>"; // ผลลัพธ์: false
echo "a != b: " . ($a != $b) . "<br>"; // ผลลัพธ์: true
echo "a < b: " . ($a < $b) . "<br>"; // ผลลัพธ์: true
echo "a > b: " . ($a > $b) . "<br>"; // ผลลัพธ์: false
?>
4. ตัวดำเนินการทางตรรกะ (Logical Operators)
ตัวดำเนินการทางตรรกะใช้ในเงื่อนไขเพื่อรวมค่าความจริง (boolean) หลายๆ ค่าเข้าด้วยกัน
ตัวดำเนินการ | ชื่อ | คำอธิบาย |
---|---|---|
&& | AND | คืนค่า true เมื่อเงื่อนไขทั้งคู่เป็นจริง |
` | ` | |
! | NOT | คืนค่า true เมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ (ใช้สลับค่าจากจริงเป็นเท็จหรือเท็จเป็นจริง) |
ตัวอย่างการใช้ตัวดำเนินการทางตรรกะ
<?php
$is_member = true;
$has_coupon = false;
if ($is_member && $has_coupon) {
echo "คุณได้รับส่วนลดเพิ่มเติม";
} else {
echo "คุณไม่ได้รับส่วนลดเพิ่มเติม";
}
?>
ในตัวอย่างนี้ โปรแกรมจะตรวจสอบว่าผู้ใช้เป็นสมาชิกและมีคูปองด้วยหรือไม่ (true
ทั้งคู่) ซึ่งหากเป็นจริงทั้งสองเงื่อนไขก็จะแสดงข้อความว่าได้รับส่วนลดเพิ่มเติม
5. การใช้ตัวดำเนินการในโปรเจกต์จริง
ตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์และการเปรียบเทียบมีบทบาทสำคัญในโปรเจกต์จริง เช่น การคำนวณราคา เปรียบเทียบค่าเพื่อแสดงผล หรือเงื่อนไขการตรวจสอบสิทธิ์
5.1 การคำนวณราคาสินค้ารวมภาษี
ใช้ตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์ในการคำนวณราคารวมภาษี โดยจะมีตัวแปรที่เก็บภาษีเป็นเปอร์เซ็นต์ และใช้ในการคำนวณ
<?php
$price = 200;
$tax_rate = 0.07;
$total_price = $price + ($price * $tax_rate);
echo "ราคารวมภาษี: $total_price บาท";
?>
5.2 การตรวจสอบสิทธิ์การเข้าใช้งาน
ใช้ตัวดำเนินการเปรียบเทียบและตรรกะในการตรวจสอบสิทธิ์ เช่น ตรวจสอบว่าผู้ใช้เข้าสู่ระบบและมีสิทธิ์ใช้งานในหน้าที่ต้องการ
<?php
$is_logged_in = true;
$is_admin = false;
if ($is_logged_in && $is_admin) {
echo "ยินดีต้อนรับสู่ระบบจัดการ";
} else {
echo "คุณไม่มีสิทธิ์เข้าถึงหน้านี้";
}
?>
ในตัวอย่างนี้:
- ระบบจะตรวจสอบเงื่อนไขสองข้อพร้อมกัน คือต้องเป็นผู้ใช้ที่ล็อกอินและมีสิทธิ์เป็นแอดมิน จึงจะสามารถเข้าถึงหน้าจัดการได้
6. บทสรุป
ตัวดำเนินการทางคณิตศาสตร์และการเปรียบเทียบใน PHP เป็นพื้นฐานที่สำคัญ ช่วยให้การเขียนโค้ดมีความยืดหยุ่นและมีความสามารถในการคำนวณ เงื่อนไข และการควบคุมการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ใส่ความเห็น